آشنایی با گل یاس بنفش

در فصلِ بهار رایحه ای شیرین تر از عطرِ شکوفه هایِ این گل نخواهد بود. انواعِ مختلفِ یاس بنفش، در شکل ها و اندازه هایِ مختلف، از درختچه هایِ کوچک گرفته تا درخت هایِ بزرگ وجود دارد. یاسِ بنفش بر رویِ شاخه هایِ قدیمی و پیر شکوفه می کند، بنابراین اگر دیدید که شکوفه دادنِ گیاهتان متوقف شده است، هرس کردنِ آن را متوقف کنید.

نامِ علمیِ این گیاه Syringa Vulgaris است. این گیاه در شرایطِ کاملاً مساعد و با خاکی با قدرتِ آبکشی مناسب رشد می کند

چه کسی این گل را دوست نخواهد داشت؟ یک درختچۀ یاسِ بنفش به طورِ ایده آل ۱۰ شاخه دارد و شکوفه هایی زیبایی تولید می کند. شما می توانید از رایحۀ شیرین و گیرایِ این شکوفه ها لذت ببرید. یاسِ  در هفت رنگِ گوناگون وجود دارد ولی آشناترینِ آن ها نوعِ رایجِ Syringa Vulgaris است که در اواخرِ اردیبهشت و اوایل خرداد به مدتِ دو هفته شکوفه می دهد. با این حال انواعی از این گیاه وجود دارند که در اوایل، اواسط و اواخرِ فصلِ بهار شکوفه می دهند. بنابراین هنگامی که آن ها را به همراهِ یکدیگر رشد بدهید، می توانید مطمئن باشید که حداقل برایِ ۶ هفته به طورِ دائم از این گیاهان شکوفه خواهید داشت.

یاسِ بنفش بادوام و پُر طاقت است، پرورشِ آن آسان است، و رسیدگیِ کمی می خواهد.
ارتفاعِ این گیاه بسته به نوعِ آن، می تواند از ۱.۵ متر تا ۴.۵ متر باشد. گل هایِ معطرِ این گیاه برایِ چیدن مناسب بوده و برایِ پروانه ها جذاب هستند.

کاشت

•    این گیاه را در خاکی حاصلخیز، غنی از گیاخاک، خنثی تا قلیایی (PH نزدیک ۷) و با زهکشیِ مناسب بکارید. و در صورتی که خاکتان در وضعیتِ ضعیفی قرار دارد، برایِ غنی سازی به آن کود و مواد تقویت کننده اضافه کنید.
•    نقطه ای را برایِ کاشتِ این گیاه انتخاب کنید تا بتواند از حداکثرِ نورِ آفتاب استفاده کند- یعنی حداقل ۶ ساعت در روز. اگر یاسِ بنفش به اندازۀ کافی نور نبیند، نمی تواند به خوبی شکوفه دهد.
•    اطمینان حاصل کنید که زهکشیِ خاک مناسب است. یاسِ بنفش خاکِ خیس را دوست ندارد و با آبِ بیشِ از حد شکوفه نمی دهد.
•    می توانید این گیاه را در بهار و یا پاییز بکارید، با این وجود دومی (پاییز) ارجحیت دارد.
•    اگر خوش شانس باشید یک دوست یک انشعاب و یا شاخۀ نورسته از گیاهِ خود را به شما می دهد. در ابتدا ممکن است این شاخه بی‌فایده به نظر برسد. اما یک گودال در باغچۀ خود حفر کنید و سپس آن را دوباره با خاک پر کنید و شاخه را درونِ آن فرو کنید. سپس به آن آب بدهید و صبر کنید. در عرضِ ۴ تا ۵ سال این شاخه به شما شکوفه هایِ معطرِ زیادی هدیه خواهد داد.
•    خریداریِ نشاءِ این گیاه از گلفروشی یا گلخانه و کاشتِ آن، نیز آسان است. اگر این گیاه را در قوطی رشد داده باشند هنگامی که آن را در باغ و یا باغچه تان بکارید در آنجا ریشه می گستراند. اگر پژمرده و مچاله شده است آن را به آرامی خارج کرده و در زمین بکارید؛ سپس به آن آب بدهید و صبر کنید.
•    اگر چند درخت و یا درختچۀ یاسِ بنفش دارید آن ها را بسته به نوع و درختچه یا درخت بودنِ گیاهتان، در فواصلِ ۱.۵ تا ۴.۵ متری از یکدیگر بکارید.

مراقبت و نگه داری

•    هر بهار یک لایه کود پایِ گیاهتان بریزید و آن را با کودِ گیاهی و برگ هایِ خشک شده بپوشانید تا هم رطوبتِ کود را جذب کنند و هم مانعِ از رشدِ گیاهان و علف هایِ هرز در آن نقطه  شوند.
•    اگر در تابستان بارندگی کمتر از ۲.۵ سانتیمتر در هر هفته است، گیاهتان را آبیاری کنید.
•    اگر این گیاه را بیش از حد با تقویت کننده ها اشباع کنید قادر به شکوفه دهی نخواهند بود؛ آن ها قادر به تحملِ یک مشت تقویت کنندۀ ۱۰-۱۰-۱۰ در اواخرِ تابستان هستند، و نه بیشتر!
•    پس از این که شکوفه دهیِ یاسِ بنفش تان متوقف شد، مقداری آهک و کودِ پوسیده در پایِ گیاه بریزید. درختچه تان را هرس کرده و به آن شکل بدهید، و در صورتی که تمایل دارید در همان زمان انشعاباتی را برایِ کاشت از آن جدا کنید.

هرس کردن

•    یاسِ بنفش بر رویِ شاخه هایِ قدیمیِ خود شکوفه می دهد. پس منطقی است که این گیاه را در فصلِ بهار و درست بعد از زمانی که شکوفه دهی اش متوقف شد، هرس کنیم. اگر بخواهید آن را دیر تر و در تابستان هرس چوب را خواهید زد. یک راهکار در موردِ هرس کردن این است: همگامی که دیدید خوشه هایِ گلِ یاس‌تان دارند کوچک می شوند، هنگامِ هرس کردن است.
•    هر سال پس از شکوفه دهی، شاخه هایِ خشک و مرده را از گیاه جدا کنید. قدیمی ترین شاخه ها را هرس کنید و رویِ زمین بریزید. می توانید انشعاباتِ کوچکی از گیاهتان را برایِ کاشت بگبرید. شاخه هایِ بلند را به اندازۀ یک چشم کوتاه کنید. و همینطور شاخه هایِ ضعیف را کوتاه کنید تا قوی تر شوند.
•    اگر یاسِ بنفشتان پیر شده و به شکلِ بدی در آمده است، در سالِ اول، یک سوم از قدیمی ترین شاخه هایش را بزنید و به زمین بریزید، و نصفِ شاخه هایِ قدیمیِ باقی مانده را در سالِ دوم، و بقیۀ شاخه هایِ قدیمی را در سالِ سوم هرس کنید. پس از آن به صورتِ همیشگی، به صورتی که در بالا ذکر شد به هرس نمودنِ گیاهتان بپردازید.
•    گزینۀ دیگری برایِ هرسِ درختچۀ قدیمی و پیرِ یاس این است که تمامِ شاخه ها را به میزانِ ۲.۵ تا ۳.۵ سانتیمتر کوتاه کنید. این کار ممکن است بیش از اندازه شدید و افراطی به نظر برسد، اما یاسِ بنفش بسیار مقاوم و سر سخت است. نکتۀ منفی این گزینه این است که چند سال طول می کشد تا شاخه ها بخواهند رشد کنند و به اندازۀ قبل برسند، و نکتۀ مثبتِ این گزینه این است که کارِ کمتری می کنید و پاداشِ بیشتری به دست می آورید، چون پس از این کار یاسِ بنفش دوباره مملو از شکوفه رشد خواهد کرد.